معلمان کارآمد

معلمان کارآمد
این صحنه را تجسم کنید: معلم با اخم وارد کلاس می‌شود، رو به دانش‌آموزان می‌گوید: ساکت، خودکار و یک ورق آماده کنید. می‌خواهم یک امتحان از درس جلسه پیش بگیرم تا مشخص شود چه حد درس را یاد گرفته‌اید سپس روی صندلی و پشت میزش می‌نشیند تا سوالات را بگوید و دانش‌آموزان پاسخ دهند. چه کسالت‌آور! کلاس درس این معلم این گونه است. آیا او یک معلم موثر و کارآمد است؟
معلم بودن در جامعه امروزی کار مشکلی است و هر شخصی مناسب تدریس نیست. معلم افزون بر عاشق تدریس بودن و کار کردن با دانش‌آموزان، باید آموزش موثر بدهد.
آموزش موثر چیست؟ به طور معمول بارها این سوال پرسیده شده است. ساده‌ترین پاسخ این است، آموزش موثر زمانی انجام می‌گیرد که راهبردهای مختلف در کلاس اجرا شود و زمانی آموزش موثر اجرا می‌شود که تاکید بر فهمیدن است و نه‌تنها پاسخ صحیح دادن.
معلمان کارآمد که بتوانند آموزش موثر بدهند ، امروزه خیلی سخت پیدا می‌شوند؛ چراکه این گونه تدریس، شغلی مثل بقیه شغل‌ها نیست.
1- یک معلم کارآمد نه‌تنها در نوع آموزش دادن استاد است؛ بلکه یک آموزش‌دهنده با پشتکار احساسی قوی است. او هر روز با دانش‌آموزان مختلف با Backgroundها، مهارت‌های یادگیری و هیجانات و عواطف مختلف ارتباط می‌گیرد.
2- او می‌داند برای موفق بودن در کلاس، نوشتن واضح موضوعات و داشتن یک نقشه برای هر روز و در عین حال نظم و قانون لازم است. او بیشتر از زبان کلامی استفاده می‌کند که تمامی‌ دانش‌آموزان آن را متوجه شوند. برای هر جلسه نقشه خاصی دارد، به همین دلیل از قبل می‌داند در چه مورد می‌خواهد صحبت کند و آنها را در قالب عناصر ساده‌تر و معنی‌دار به همراه مثال و داستان‌هایی بیان می‌کند که همه آن را متوجه شوند.
3- او می‌داند هر دانش‌آموزی روش خاصی برای یادگیری دارد؛ مثلا بعضی از طریق بینایی، بعضی نوشتن، بعضی از طریق شنیدن و بعضی از طریق کار در گروه یاد می‌گیرند. بنابراین‌ روش‌های مختلف یادگیری را استفاده می‌کند تا به همه افراد با دانش‌ها و روش‌های مختلف فرصت یادگیری دهد.
او می‌داند درسش را چگونه بدهد که همه متوجه شوند و در عین حال در طول کلاس، حواسشان به درس باشد و همه با هم پیش روند.
او می‌داند مغز پس از 20 دقیقه تمرکزش را از دست می‌دهد، بنابراین از روش‌های مختلف استفاده می‌کند تا دانش‌آموزان علاقه‌شان را از دست ندهند. زمانی که به روش سخنرانی درس می‌دهد، هر 20 دقیقه بحث را با یک سوال، بحث و یا فعالیت‌های مختلف مرتبط قطع می‌کند. در عین حال از موضوع خارج نمی‌شود.
4- یک معلم کارآمد همیشه علاقه‌مند، فعال و منظم است. او به همه دانش‌آموزان اهمیت می‌دهد. با کلاس و دانش‌آموزان قاطی می‌شود و مبادله فکری دارد. او می‌تواند همه را به طور مساوی در کلاس شرکت دهد. خود را مسوول می‌داند که به تمامی دانش‌آموزان پاسخ دهد و اشتباه‌های آنان را بی‌آن که احساس بدی به آنها دست بدهد، تصحیح کند. اگر فردی هم پاسخ صحیح داد، توضیح می‌دهد که چرا پاسخ صحیح است. به این طریق نشان می‌دهد یادگیری نیازمند دانش‌آموزانی است که اطلاعات را تجزیه و تحلیل کنند، نه دانش‌آموزانی که بدون فهمیدن، اطلاعات یا جواب پرسش‌ها را می‌دانند.
5- او در عین سرزنده و پرانرژی بودن، مهربان و صبور است. اجازه می‌دهد دانش‌آموز تدریس او را قطع کند تا سوالی را که دارد، بپرسد. وی همیشه برای دانش‌آموزان آماده است چه پیش و چه پس از کلاس حتی اگر در کلاس بماند. برای آن گروه از دانش‌آموزانی که نیاز به کار بیشتر دارند، تکالیفی آماده می‌کند تا به آنها آموزش دهد. علاوه بر این، به دانش‌آموزان یاد می‌دهد چگونه به منابع آموزشی، مراکز آموزشی و کتابخانه‌ها که برای یادگیری طولانی‌مدت هم هستند، دست یابند.
6- یک معلم کارآمد با والدین دانش‌آموزان در ارتباط است، نه‌تنها وقتی در درس ضعیف هستند، بلکه وقتی خیلی عالی هستند با خانواده‌ها در ارتباط است. آیا والدین دوست ندارند بشنوند که فرزندانشان در مدرسه چقدر خوب و عالی هستند؟
7- یک معلم کارآمد می‌داند که تا چه اندازه رفتارهای غیرکلامی مهم هستند و به این جهت از حرکات دست و صورت و بدن استفاده می‌کند. در کلاس حرکت می‌کند و مهم‌تر از همه با دانش‌آموزان تماس چشمی برقرار می‌کند. او با رفتار خود باعث می‌شود تمامی دانش‌آموزان احساس کنند معلم آنها را دوست دارد و به آنان احترام می‌گذارد. چرا که او می‌داند هرگاه دانش‌آموز احساس کند دوست داشته شده و با همه به یکسان رفتار می‌شود، انگیزه بیشتری برای یادگیری خواهد داشت.
در تحقیقی که میان دانش‌آموزان 1312 ساله انگلیسی انجام شده، این موضوع کاملا مشهود است. دانش‌آموزان در پاسخ به این سوال تحقیقی که یک معلم کارآمد کیست؟ گفته‌اند:
یک معلم خوب مهربان و بخشنده است، به حرف ما گوش می‌کند، ما را تشویق می‌کند، رازنگهدار است، درس دادن به بچه‌ها را دوست دارد، موضوعات مورد علاقه بچه‌ها را دوست دارد و از درس دادن به بچه‌ها لذت می‌برد. برای توضیح دادن مسائل وقت می‌گذارد. وقتی نمی‌دانیم چه بکنیم، به ما می‌گوید چه بکنیم. اجازه می‌دهد حرف خودت را بزنی. به نظرات شما اهمیت می‌دهد، در مقابل شما تسلیم نمی‌شود، باعث می‌شود احساس کنید باهوش هستید، با همه یکسان رفتار می‌کند، برای شما بلند می‌شود و به شما احترام می‌گذارد و واقعیت را می‌گوید.
با این تحقیق مشخص می‌شود یک معلم موثر نقش بسزایی در آینده کودکانمان خواهد داشت؛ چرا که او می‌داند کودکان نیاز به حمایت، راهنمایی و آموزش درست دارند تا در زندگی، نه‌تنها در شغلی که انتخاب می‌کنند، بلکه به عنوان یک فرد در زندگی موفق شوند.

ه / منبع : جام جم